نوآوری، خلاقیت نیست و بسیار فراتر از آن است.
نوآوری، یکی از حیاتیترین قابلیتهایی است که سازمانها و کسبوکارها برای بقا و رشد کسبوکار نیاز دارند و خصوصا در عصر دیجیتال، بیش از پیش به توانمندی نوآوری نیاز است.این قابلیت، یک موضوع لوکس نیست که تنها برای شرکتهای پیشرو و بینالمللی کاربرد داشته باشد.
نوآوری به معنای پیادهسازی ایدههای ارزشآفرین جدید است. چنانچه نوآوری به درستی معطوف به مسائل اولویتدار و فرصتهای جذاب کسبوکار به کار گرفته شود در هر شرایطی میتواند موثر و ارزشآفرین باشد.
از نوآوری میتوان برای حل انواع مختلفی از مسائل، از چالشهایی خاص شرایط ایران همچون چالش مدیریت جریان نقدی در اقتصاد تورمی تا بهرهگیری از فرصتهای رشد در اقتصاد دیجیتال بهره گرفت.
حتی میتوان ضمن دستهبندی مسائل کسبوکار و مدیریت سبدی از نوآوریها، حل مسايل متنوع و ناهمگن را به شکل همزمان دنبال کرد.
سازوکارها و روشهای مختلفی برای نوآوری استفاده میشوند.در این مستند که بر اساس گزارش معتبر و جذاب «هایپ سایکل گارتنر درباره روشهای نوآوری، ۲۰۲۳» تهیه شده است جهت سادگی بیشتر، روشهای نوآوری از رایجترین تا جدیدترین موارد در پنج بخش معرفی شدهاند.
مدیران کسبوکارها باید بر اساس استراتژی نوآوری و رشد کسبوکار، مواردی که با شرایطشان هماهنگ است را برگزیده و بهکار بگیرند.
به عنوان یک راهنمای کلی، روشهای نوآوری را بر این اساس انتخاب کنید:
• روشهای رایج و مطمئن: بخش اول و دوم
• روشهای نوین در حال استفاده ولی دارای ابهامهای اجرایی: بخش سوم و چهارم
• روشهای جدیدی که صرفا برخی سازمانهای نوآور در حال ارزیابی کارایی آنها هستند: بخش پنجم
بخش اول
۱. کارگاههای نوآوری
کارگاههای نوآوری، جلسات و رویدادهایی کوتاهمدت، بسیار تعاملی و مشارکتی هستند.
اغلب برای تولید ایده استفاده میشوند اما ممکن است در مراحل ارزیابی، اولویتبندی، تحلیل یا سنجش میزان تحقق ارزش ایده نیز مورد استفاده قرار گیرند.
این کارگاهها در نقاطی مشخصی از فرآیند نوآوری و خصوصا برای نتیجهگیری و تعریف اقدامات اجرایی مورد استفاده قرار میگیرند.
توصیههای اجرایی : |
- محدوده کارگاه نوآوری را با اهداف استراتژیک بهروز شده هماهنگ کنید تا اطمینان حاصل شود که طراحی و اجرا به یک نتیجه برنامهریزی شده دست مییابد. - با تکمیل فرآیندهای نوآوری شرکتی در سطح کلان با کارگاههای نوآوری، نتایج را به حداکثر برسانید. از این کارگاهها با تمرکز بر چالشها و فرصتهای مشخص استفاده کنید. - کارگاههایی برای حمایت از نوآوری در مدل کسبوکار، و با هدف ایجاد یک کسبوکار جدید یا مسلط شدن به بازار نیز برگزار کنید. - جلسات کارگاهها را با افزایش مشارکت، تعامل و رضایت شرکتکنندگان و با برنامهریزی قبل، حین و پس از کارگاه، به بهترین شکل ممکن برگزار کنید. |
۲. هکاتون
هکاتون یک طراحی رقابتی است که شامل توسعه یک نمونه یا برنامه اولیه است و معمولاً در یک تا دو روز انجام میشود.
تیمها به صورت موازی روی یک هدف یا چالش کار میکنند و در یک رویداد پایانی گرد هم میآیند تا با یکدیگر مسابقه دهند.
هکاتونها میتوانند شامل شرکتکنندگان داخلی (کارمندان) یا شرکتکنندگان خارجی (دانشجویان، استارتاپها، شهروندان) باشند.
در خارج از حوزه فناوری اطلاعات، از هکاتونها برای نمونهسازی سریع طرحها، محصولات، خدمات، و یا تجربیات مشتری/کارمند استفاده میشود.
توصیههای اجرایی |
- هکاتونها را حول یک موضوع واضح و با اهداف خاص برای اطمینان از همسویی با اهداف استراتژیک بکار ببرید. با بیان واضح موضوع، اهداف و معیارهای قضاوت، انتظارات را درشروع کار روشن کنید. - برای فراهمسازی امکانات اولیه برنامهریزی کنید. با ایجاد کمپین بازاریابی و برجسته کردن کارشناسان و داوران حاضر، شرکتکنندگان هدف را جذب کنید.با قضاوت عینی راهحلها بر اساس معیارهای مشخص، عدالت را تضمین کنید. - در صورت لزوم از هکاتونهای داخلی برای رعایت سیاستهای امنیتی، حریم خصوصی و محرمانگی استفاده کنید. برای اطمینان از استفاده مجدد، نمونههای اولیه را پایلوت کنید. - موفقیت را با ارزیابی تأثیر نمونههای اولیه بر اهداف اندازهگیری کنید و درسهای آموختهشده را در هکاتونهای آینده برای بهبود مستمر بگنجانید. |
۳. مسابقات ایدهپردازی
مسابقات ایدهپردازی، فراخوانی است محدود با زمان مشخص برای ایدهپردازی در خصوص حل یک مشکل کسبوکاریِ خاص یا بهرهبرداری از فرصتی رو به رشد. یک مسابقه معمولاً از چند روز تا چند هفته طول میکشد و جمعیت متنوعی از ذینفعان را هدف قرار میدهد.
برای دستیابی به جمعیت گسترده و مدیریت مؤثر ایدههای جمعآوریشده، این مسابقات معمولاً از طریق یک پورتال نوآوری آنلاین اجرا میشود که اغلب از یک ابزار ایدهپردازی نیز استفاده میکند.
توصیههای اجرایی |
- شرکتکنندگانی جدا از کسانی که معمولاً روی مشکل مورد نظر کار میکنند دعوت کنید. بعلاوه برای اطمینان از تنوع دیدگاه، افراد را از سراسر زنجیره ارزش درگیر کنید. - سطوح مختلف مشارکت را تعریف کنید: از جمله ارائه ایدهها، اصلاح ایدههای دیگران و ارزیابی ایدههای ارسال شده. - محدوده و محدودیتهای سطح ریسک و بازده (مانند ایدههای محصول جدید یا فرآیندهای بهبودیافته، موفقیتهای زودبازده یا ایدههای رویایی) را روشن کنید. - اطمینان حاصل کنیدکه رهبران و مدیران، متعهد به حمایت از ایدههای برنده هستند. |
۴. طرحریزی سناریو
طرحریزی سناریو، روشی مدیریتی است که به سازمانها کمک میکند تا با پیشبینی و تجزیه و تحلیل احتمالات آینده، برای عدماطمینان آتی آماده شوند.
این روش، عدمقطعیتهای حیاتی و نیروهای کلان را که بر بازار و شرکتها تأثیر میگذارند، ارزیابی میکند. مدیران اجرایی می توانند استراتژیهای خود در خصوص آینده را ارزیابی کنند و نوآوری را با ایدهپردازی در خصوص فرصتها و مدیریت ریسکها در راستای بدست آوردن بازده سهامداران ارتقا دهند.
توصیههای اجرایی |
- پویایی نوسان بازار را ارزیابی کنید، قابلیتهای مورد نیاز آینده و نیازهای مشتری را پیشبینی کنید، و برای جلوگیری از توقف عملکرد، ابتکارات نوآوری را ایجاد و توسعه دهید. - گفتگو هیئت مدیره و تیم اجرایی در مورد آینده را تشویق و تسهیل کنید و تأثیر سناریوهای آینده بر عملیات کسبوکار و رفتارهای بازار را بررسی کنید. - مفروضات مربوط به آیندههای احتمالی را روشن کنید و علائم/اقدامات را برای نظارت بر نتایج شناسایی کنید و اعتبار مفروضات را در طول زمان بسنجید. - ابتکارات و سرمایهگذاریهای نوآوری در کسبوکار و فناوری فعلی و آتی را متناسب با سناریوهای بالقوه آینده ارزیابی کنید. |
۵. آموزش نوآوری
آموزش نوآوری، برنامهای است که طی آن به فراگیران مباحثی جهت درک و استفاده از نظریهها، چارچوبها و تکنیکهای نوآوری ارائه میشود. هدف آموزش نوآوری این است که چگونه منابع و فرآیندها برای توسعه یک فرهنگ نوآورانه، دستیابی به فرصتهای جدید و پیگیری تخریب خلاق در راستای رشد کسبوکار همراستا شوند. روشهای مختلفی برای آموزش نوآوری شامل برنامهها و دورههای آموزشی داخلی، دورههای آنلاین انبوه باز (MOOCs)، استفاده از موسسات آموزشی ثالث و برنامههای نوآوری دانشگاهی وجود دارد.
توصیههای اجرایی |
- محتوای آموزش نوآوری را با مخاطب مورد نظر تطبیق دهید. آموزش نوآوری باید برای شرکتکنندگان مرتبط، مفید و جالب باشد. - با افزایش تلاشهای نوآوری، آموزش را برای کارکنان جدید اجباری کنید. استفاده از گیمیفیکیشن و تجربیات فراگیر را برای آموزش در نظر بگیرید و راههایی برای استفاده عملی و فوری از آموزش بیابید. - دسترسی شرکتکنندگان به برنامههای آموزشی را از طریق پورتالهای سلف سرویس یا کارگاههای تعاملی آسان کنید. اهدافی را برای نتایجی که میخواهید از برنامه آموزش نوآوری ببینید تعیین کنید و مطمئن شوید که بخشی از ارزیابی سالانه یک کارمند است. بعلاوه سازوکاری برای جمعسپاری داستانهای موفقیت و جلسات یادگیری اجتماعی فراهم سازید. - اطمینان حاصل کنید که کار تیمی محور برنامههای آموزشی است. پرورش خلاقیت و آزادی فردی مهم است اما ایجاد فرهنگ نوآوری نیازمند همکاری، تنوع و اعتماد است. |
دکتر صادق برادران
شرکت توسعه فناوری دیجیتال رایبد با تکیه بر تجربه اجرای پروژه های بزرگ در سطح کشور و همکاری با شرکت های بزرگ بین المللی اروپایی و آسیایی خدمات مشاوره ای و آموزشی مطابق با استانداردهای روز به شرکت ها و مشتریان خود ارائه می دهد.
دیدگاه خود را بنویسید